K! Samogitia
Dekiel Wiesława Wiszniewskiego. |
Nazwa:
Korporacja Samogitia w Wiedniu (?);
Korporacja Samogitia w Pradze (?);
Korporacja Samogitia w Bernie Morawskim
Siedziba:
Wiedeń, Praga, Berno Morawskie (obecnie Brno), Bratysława (?)
Data powstania:
1926 r. (Wiedeń), 1927 r. (Praga), 1929 r. (Berno Morawskie)
Barwy:
fioletowo – srebrno – czerwona
Dewiza:
„Jednością a pracą” |
Rys historyczny
Banda rycerska i frakowa Wiesława Wiszniewskiego.
Samogitia grupowała studentów Polaków pochodzących z Litwy Kowieńskiej studiujących w Austrii i Czechosłowacji. Była nietypową korporacją akademicką, gdyż posiadała siedziby kolejno, a częściowo także równolegle, w Wiedniu, Pradze, Bernie (Brnie) Morawskim i prawdopodobnie także w Bratysławie.
Herb Samogitii.
Została założona dnia 20 X 1926 r. w Wiedniu przez grono akademików skupionych w Kole Kownian. Z braku członków konwent ten po kilku latach zanikł. Za zgodą grupy wiedeńskiej osobny konwent Samogitii powstał w końcu 1927 r. także w Pradze. Również tam po kilku latach spadek członków doprowadził do zaprzestania działalności. Zanim to się stało, kolejnym miastem, w który ukonstytuował się konwent Samogitii stało się Berno (Brno) Morawskie. Powstał on w 1929 r., a od 1930 r. stał się jedyną siedzibą korporacji.
Samogitia, Brno 9 II 1934 r.
Jak się wydaje Samogitia stała na gruncie tzw. idei krajowej - pracy na rzecz współpracy Polaków i Litwinów na terenie Litwie kowieńskiej, lojalności wobec państwa litewskiego oraz zagwarantowania mniejszości polskiej jej praw. Była, podobnie jak inne korporacje Polaków z Litwy Kowieńskiej, członkiem Związku Polskiej Młodzieży Akademickiej Litwy. Utrzymywała szczególnie bliskie kontakty z działającą w Kownie Laudą, a także estońską K! Wainla i węgierską K! Corvinia.
Zjazd Samogitii, Falenica 3 V 1970 r.
Podobnie jak K! Wisła z Gdańska, także Samogitia była skartelowana z estońską K! Wainla (Väinla).
Całkowita ustalona, choć niekompletna imienna liczba członków obejmuje 47 nazwisk, w tym 4 członków honorowych. W 1936 r. liczyła ok. 40 członków.
Samogitia w okresie powojennym urządzała do lat 70-tych (?) okolicznościowe spotkania i komerse.
Lista członków
Poniższa, niekompletna lista członków Samogitii obejmuje kilkadziesiąt nazwisk. Będziemy wdzięczni za jej uzupełnianie i korektę, przesyłanie danych biograficznych i fotografii członków korporacji (vide Kontakt), jak także za pomoc w poszukiwaniach materialnych śladów oraz wszelkich informacji o samej korporacji (vide Poszukiwania).
Członkowie honorowi
Rudolf Fried, 1928 r.
- Rudolf Henryk Fried, ( - przed 1935) doktor, weteran organizacji polskich w Wiedniu m.in. założyciel Ogniska w Wiedniu, Stary Strzecha Honorowy Jagiellonii w Wiedniu, Filister honorowy Samogitii (przezwisko “Wujaszek”)
- Józef Heczko, przyjęty w Pradze
Alojzy Oliński, 1926 r.
- Alojzy Oliński, ( - 31 lipca 1972), absolwent Szkoły Chrzanowskiego, student i absolwent (inż. mechanik) PW 1917-27, przyjęty do Arkonii 1923 (nr ew. 985), akt. 1923-27, wiceprzewodniczący Warszawskiego Koła Międzykorporacyjnego sem. zim. 1924/25, wiceprezes zewn. Arkonii sem. zim. i sem. let. 1924/25, po studiach w pierwszym Berneńskim Towarzystwie Fabryki Maszyn (1929), Filister honorowy Samogitii (przyjęty w Brnie), starszy projektant Badań Projektowych Budownictwa Przemysłowego “Bistyp”, członek Zespołu Sprawdzającego Biura Proj.-Konstrukcyjnego Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich oraz Głównego Biura Studiów i Projektów Zaplecza Technicznego Motoryzacji, więziony w czasach stalinowskich, zmarł śmiercią tragiczną (wypadek samochodowy), pochowany w grobie rodzinnym na warszawskich Powązkach
- Adam Skrowaczewski, przyjęty w Pradze
Członkowie rzeczywiści
Napoleon Baniewicz, 1970 r.
- Napoleon Baniewicz, (?), (4 stycznia 1904 w Kownie - po 1970) dpl. 1930 Wiedeń, dr med., neurolog-psychiatra, po wojnie zam. w Bydgoszczy
Edward Borkowski, lata 30-te.
- Edward Borkowski, (1904 - ) absolwent Gimnazjum w Poniewieżu, sekretarz 1932/33, prezes sem. zim. 1934/35 (Samogitia w Brnie)
Jan Maciej Brzozowski, 1926-1928.
- Jan Maciej Brzozowski, (23 kwietnia 1906 w Pajde (Wejssenstein) w Estonii - 3 stycznia 1990 w Bydgoszczy) syn Henryka Teofila Brzozowskiego i Jadwigi z Kontowtów, brat Jerzego Stanisława i Zygmunta (obaj Samogitia), brat Mieczysława (Konwent Polonia), bratanek Stanisława (Lauda i Arkonia), absolwent Polskiego Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Kownie i Szkoły Muzycznej w Kownie, student medycyny w Wiedniu 1925-33, członek Samogitii w Wiedniu i Brnie 1926-32, absolwent medycyny Wiedeń 1931, w czasie wojny jako lekarz w ZWZ-AK (ps. “”Sowa”" i “”Mietek”"), od 1943/44 organizator i kierownik szpitala polowego AK w Szczepanowiczach, w czasie akcji “”Burza”" i “”Ostra Brama”" w 1944 prowadzi szpital polowy AK w Onżadowie, internowany przez NkWD w obozie w Miednikach i wywieziony do Kaługi, wraca w 1945, po ekspatriacji w 1945 do Polski lekarz w Fordonie k. Bydgoszczy (obecnie dzielnica Bydgoszczy), działacz społeczny, radny Fordonu, pochowany na Starym Cmentarzu w Fordonie”
Jerzy Stanisław Brzozowski, lata 30-te.
- Jerzy Stanisław Brzozowski, (2 czerwca 1913 w Pajde (Weissenstein) w Estonii - 15 listopada 1983 w Bydgoszczy) syn Henryka Teofila Brzozowskiego i Jadwigi z Kontowtów, brat Jana Macieja i Zygmunta (obaj Samogitia), brat Mieczysława (Konwent Polonia), bratanek Stanisława (Lauda i Arkonia), absolwent Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Kownie, student Hochschule für Welthandel w Wiedniu, członek Samogitii w Brnie, po studiach pracuje w Radzie Handlu Zagranicznego Izby Przemysłowo-Handlowej w Warszawie, w czasie okupacji w ZWZ-AK, ps. “Sobota”, w Powstaniu Warszawskim w Zgrupowaniu „Kryska” w Śródmieściu, po upadku Powstania w oflagach Fallingbostel, Bergen Belsen, Gross Born, po powrocie do kraju w organizacji polskiego handlu zagranicznego, współzałożyciel i dyrektor handlowy THZ „Elektrim” i PHZ „Metalexport”, po nagonce na byłych akowców w 1950 zajął się rzemiosłem, pochowany na Cmentarzu przy ul. Korkowej w Wawrze
Zygmunt Szczęsny Brzozowski, ok. 1927 r.
- Zygmunt Szczęsny Brzozowski, (26 czerwca 1904 w Pajde (Wejssenstein) w Estonii - 23 czerwca 1980 w Warszawie) syn Henryka Brzozowskiego i Jadwigi z Kontowtów, brat Jana Macieja i Jerzego Stanisława (obaj Samogitia), brat Mieczysława (Konwent Polonia), bratanek Stanisława (Lauda i Arkonia), absolwent Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Kownie, student prawa UW i student i absolwent Wyższej Szkoły Handlu Międzynarodowego w Wiedniu (dyplom 1927), członek Samogitii w Wiedniu, w czasie wojny w AK ps. “Gustaw”, w kierownictwie BiP-u AK w Wilnie, po eskpatriacji m.in. dyrektor Państwowej Centrali Handlowej w Gdyni, a następnie dyrektor Centrali Rybnej w Gdyni, 1950-75 w NBP w Warszawie, autor wspomnień wojennych „Litwa – Wilno 1910-1945″ (Paryż, wyd. “Edition”, 1987)
- Leonard Chlewicki, ( - 1941 w Poniewieżu) absolwent Gimnazjum w Poniewieżu, wiceprezes 1932/33 w Brnie, zamordowany przez władze komunistyczne
- Władysław Chlewiński (?),
- Bohdan Frąckiewicz, absolwent Gimnazjum w Poniewieżu, fuks 1931
Antoni Geltner, druga poł. lat. 20-tych.
- Antoni Geltner (Geldner),
- Bohdan Hurczyn (Harczyn)
Kazimierz Iwanowski, 1930 r.
- Kazimierz Iwanowski, po studiach pracownik Banku Polskiego w Wilnie, rozstrzelany w czasie wojny w grupie 10 zakładników
- Karol Janowicz,
Kazimierz Iwanowski, 1930 r.
- Jan Januszkiewicz
- Jasiński, fuks 1931
Witold Kasperowicz, druga poł. lat. 20-tych.
- Witold Kasperowicz, (1906 - 1987 we Wrocławiu), student medycyny Wiedeń
- Piotr Kondratowicz, sekretarz 1931/32 w Brnie
Andrzej Kowalewski, druga poł. lat. 20-tych.
- Andrzej Kowalewski,
- Franek Krabicka (?),
Franciszek Kwaśnicki, sem. zim. 1933/34.
- Franciszek Kwaśnicki, wiceprezes 1931/32 w Brnie
- Kwaśniewski,
Lubomir Ławcewicz, druga poł. lat. 20-tych.
- Lubomir Ławcewicz
Maurycy Ławcewicz, druga poł. lat. 20-tych.
- Maurycy Ławcewicz,
Ludwik Monkiewicz, lata 30-te.
- Ludwik Monkiewicz, (1907-1980) sekretarz 1930/31, wiceprezes 1931, prezes 1931/32 i 1932/33 (Samogitia w Brnie)
- Kazimierz Narutowicz (Narutowski),
Andrzej Orzechowski, 1930 r.
- Andrzej Orzechowski, prezes 1929/30 w Pradze
Henryk Perkowski, druga poł. lat. 20-tych.
- Henryk Perkowski, wiceprezes 1929/30 w Pradze
Bracia Pereszczakowie, 1936/37.
- Pereszczak ,
- Pereszczak,
Zygmunt Pozarzecki, 1936/37.
- Zygmunt Pozarzecki, wiceprezes sem. zim. 1934/35, prezes 1936/37 (XXI Prezydium - 10 VI 1936 - 10 II 1937)
Jerzy Prüffer, 1930 r.
- Jerzy Prüffer, (1909 - 1985 w Warszawie)
Eugeniusz Raczunas, 1931 r.
- Eugeniusz Raczunas, ( - 1939-45) olderman 1929/30, wiceprezes 1930/31, olderman i sekretarz wewn. sem. let. 1930/31 (Samogitia w Brnie), zginął w czasie wojny ścięty przez Niemców
Aleksander Sawicki, 1970 r.Aleksander Sawicki, 1970 r.
- Aleksander Sawicki, ( - po 1970) skarbnik sem. zim. 1934/35 w Brnie, inż. chemik
- Siemaszko,
Leon Sipowicz, druga poł. lat. 20-tych.
- Leon (Leonard ?) Sipowicz,
- Witold Sokołowski (?), ( - po 1970)
Zygmunt Straszewicz, 1936/37.
- Zygmunt Straszewicz, (8 października 1913 w Upicie na Litwie - 15 czerwca 1979 w Warszawie) syn Waleriana i Marii z d. Zienkiewicz, absolwent polskiego Gimnazjum w Poniewieżu, student Politechniki w Brnie 1931-39, sekretarz 1934, członek Prezydium 1936/37 (XXI Prezydium - 10 VI 1936 - 10 II 1937) w Brnie, żołnierz w II Armii LWP 1944-45, inż. mechanik (studia uzupełnione po wojnie), po wojnie kierownik produkcji w Fabryce Urządzeń Blaszanych, a następnie jako starszy konstruktor w biurze projektowym Zakładów Przemysłu Okrętowego “Zemech”, pochowany w Elblągu
- Longin Szwejkowski, (1915-1998) ze Żmudzi, student piwowarstwa w Pradze
Witold Szwejkowski, lata 30-te.
- Witold Szwejkowski, (1912-2004) ze Żmudzi, lekarz weterynarii
- Lucjan Świrtun (?),
Aleksander Turlej, 1936/37.
- Aleksander Turlej,
Bronisław Uszacki, 1936/37.
- Bronisław Uszacki, (1915-1996) sportowiec, bramkarz “Sparty”, student w Pradze i Brnie, członek Prezydium 1936/37 (XXI Prezydium - 10 VI 1936 - 10 II 1937), w czasie wojny członek ZWZ-AK Podokręg Kowno, po ekspatriacji w 1945 w Polsce, lekarz weterynarii
- M. Wilkiewicz, sekretarz 1929/30 w Pradze
Wiesław Wiszniewski, 1933 r.
- Wiesław Wiszniewski, (29 maja 1906 w Rydze - 4 sierpnia 1970 w Poznaniu) z Żybortan, absolwent Akademii Weterynaryjnej w Brnie 1935, członek organizacji polonijnych organizacji akademickich na Litwie kowieńskiej, prezes Samogitii 1930-31 (?), olderman 1931/32, 1932/33, sem. zim. 1934/35 (Brno Morawskie), po studiach zarządzał rodzinnym majątkiem ziemskim w Żybortanach, pracował jako lekarz weterynarii na Litwie (Ponedael, Poswol, Wobolniki, Poniewież) 1940-45, po ekspatriacji w 1945 w Polsce, pracował m.in. jako lekarz weterynarii, kierownik własnej, a po upaństwowieniu Powiatowej Lecznicy dla zwierząt w Ostródzie 1947-53, kierownik Powiatowej Lecznicy w Lidzbarku Warmińskim 1953-55, lekarz weterynarii w Rzeźni Miejskiej w Łomży, wykładowca w technikach weterynaryjnych w Łomży i Pszczynie k. Warszawy, działacz społeczny, członek Rady Spółdzielni Mieszkaniowej w Falenicy, wiceprezes Zarządu tej spółdzielni, przez całe życie oddany zbieracz ptasich jaj, jego kolekcja uchodziła za największy prywatny zbiór w Polsce (część kolekcji przekazana do Muzeum Łowiectwa w Uzarzewie), pochowany w Falenicy
Pieczęć Samogitii, 1931 r.
Listę członków opracowano na podstawie:
1) Zygmunt Kuczyński, Samogitia, rękopis listy członów,
2) Patryk Tomaszewski, Zarys działalności polskich korporacji akademickich - “Lauda” w Kownie oraz “Samogitia” w Wiedniu, Pradze i Brnie, [w:] “Pro Fide Rege et Lege” 2004, nr 4, s. 33 i n.,
3) materiałów archiwalnych z Archiwum Korporacyjnego,
4) wydawnictw encyklopedycznych i biograficznych oraz rozmów z rodzinami członków Korporacji Samogitia.
Listownik Samogitii, 1931 r.
Opracowanie: Bartłomiej P. Wróblewski
Opublikowano: 12 IX 2007 r.
Ostatnia zmiana: 14 XII 2014 r.
Propozycja cytowania: Bartłomiej P. Wróblewski, Korporacja Samogitia (Wiedeń), (na:) www.archiwumkorporacyjne.pl, stan 14 XII 2014 r.